اموال منقول و غیر منقول

اموال منقول و غیر منقول

اموال منقول و غیر منقول

اموال منقول و غیر منقول

* مال چیزی است که مفید باشد و نیازی را برطرف نماید، همچنین قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین باشد.

* مال بر دو قسم است: منقول و غیر منقول.

* مال منقول: مالی است که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون این که به خود یا محل آن خرابی وارد آید مانند کتاب، فرش، خودرو، اسناد بهادار، اسناد در وجه حامل (ماده 19 قانون مدنی).

* منقول حکمی: کلیه دیون مانند اجرت المسمی، مال الإجاره (اجاره بها)، ثمن مبیع، وجه التزام، قرض، تعهد به انتقال مال منقول یا غیر منقول، در حکم مال منقول به شمار می آیند (ماده 20 قانون مدنی).

* مال غیر منقول، مالی است که از محلی به محل دیگر نتوان منتقل نمود مانند زمین.

* مال غیر منقول چهار قسم است:

1- غیر منقول ذاتی: تنها مصداق غیر منقول ذاتی، زمین است (ماده 13 قانون مدنی).

2- غیر منقول اکتسابی یا مصنوعی یا غیر منقول در اثر عمل انسان: مانند ساختمان (ماده 13 تا 16 قانون مدنی).

3- غیر منقول حکمی: مانند تراکتور،گاو، بذر یا هر مال منقولی که برای زراعت لازم بوده و مالک آنها را به این امر اختصاص داده باشد (ماده 17 قانون مدنی).

* غیر منقول حکمی، استثنایی است بنابراین در مورد ادوات صنعتی و تجارتی اجراء نمی شود.

* غیر منقول حکمی صرفاً از جهت صلاحیت محاکم و توقیف اموال در حکم مال غیر منقول است.

* برای اجرای ماده 17 قانون مدنی باید مالک حیوانات و اشیاء یکی باشد و مالک، آن اموال را به زراعت و آبیاری اختصاص داده باشد. بنابراین چنانچه مستأجر در عقد اجاره یا عامل در عقد مزارعه، وسیله ی زراعت را به زراعت اختصاص داده باشد، در حکم غیر منقول نیست بلکه منقول است زیرا مالک زمین و وسایل یکی نیست.

4- غیر منقول تبعی: حقوق و دعاوی راجعه به اموال غیر منقول را غیر منقول تبعی گویند مانند حق ارتفاق و حق انتفاع از اموال غیر منقول، تقاضای خلع ید، دعوای فسخ، بطلان و عدم نفوذ نسبت به اموال غیر منقول، حق کسب یا پیشه یا تجارت و حق سرقفلی، دعاوی مربوط به اجرت المثل و خسارات وارد بر املاک (ماده 18 قانون مدنی).

* طبق ماده 25 قانون مدنی، ثمره و حاصل تا زمانی که چیده یا درو نشده، غیر منقول است و بعد از چیده یا درو شدن منقول است.

* مال پیشاپیش منقول یا منقول قراردادی: تراضی اشخاص می تواند وصف تبعی غیر منقول را از آن سلب کند. پس اگر میوه های درخت بر مبنای کنده شدن از آن فروخته شود در حکم منقول است.