مجازات های اصلی

مجازات های اصلی

تست زنی هوشمند

واکنش جامعه نسبت به جرم

1-مجازات: مجازات یا کیفر، واکنش جامعه توام با تنبیه و سرکوبی در برابر رفتار ضد اجتماعی است.

2-اقدامات تامینی و تربیتی: تدابیر لازم برای پیشگیری از جرم با هدف اصلاح و تربیت است.

 

1-مجازات ها:

الف) اصلی: مجازاتی که مقنن برای هر جرم به طور مشخص تعیین کرده.

ب) تبعی: مجازاتی که خود به خود و به تبع مجازات اصلی به مجرم تحمیل می گردد و نیاز به ذکر در حکم ندارد.

ج) تکمیلی و تتمیمی : ابزاری است در اختیار قاضی تا در صورت نیاز به تکمیل مجازات اصلی بر مجرم وضع شود.

 

مجازات های اصلی: (ماده 14 قانون مجازات اسلامی)

الف) حدود : مجازاتی که موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مقدس بیان شده و قاضی نمی تواند آن را تغییر دهد که عبارتند از:

1– زنا

 2- تفخیذ ،لواط، مساحقه

 3- شرب خمر

 4- قوادی

 5- سرقت حدی

 6- قذف

 7- محاربه

 8- بغی و افساد فی الارض

 9- سب النبی

(ماده 15 قانون مجازات اسلامی) (ماده 219 قانون مجازات اسلامی)

 

ب) قصاص : قصاص مجازات اصلی جنایت عمدی بر نفس، اعضا و منافع است.

متولی قصاص کیست؟ وارث اموال متوفی اعم از زن و مرد به استثنای زن و شوهر (ماده 16 قانون مجازات اسلامی)

 

ج) دیه : مالی است که در شرع مقدس برای ایراد در جنایت غیر عمدی برنفس، اعضا و منافع و یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، به موجب قانون مقرر می شود. (ماده 17 قانون مجازات اسلامی)

دیه تقسیم می شود به: دیه مقدر و غیر مقدر (ارش)

 

د) تعزیر: مجازاتی که مشمول عنوان حد، قصاص و تعزیر نیست و به موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می گردد.

 

* اصل فردی کردن مجازات ها صرفا در مجازات های تعزیری راه دارد و قاضی هنگام صدور حکم باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:

1. انگیزه ی مرتکب و وضعیت ذهنی و روانی وی حین ارتکاب جرم

2. شیوه ی ارتکاب جرم، گستره ی نقض وظیفه و نتایج زیان بار آن

3. اقدامات مرتکب پس از ارتکاب جرم

4. سوابق و وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی مرتکب و تاثیر تعزیر بر وی

 

انواع تعزیر:

1-شرعی: مجازات هایی که برای خاطیان و متخلفان از قوانین شرعی به اجرا در می آید.

2-حکومتی: مجازات هایی که از طرف حکومت به منظور حفظ نظم و مراعات مصلحت اجتماع در قبال تخلف از مقررات و نظامات حکومتی تعیین می گردد.

 

مجازات های تعزیری به 8 درجه تقسیم می شوند: (ماده 19 قانون مجازات اسلامی)

درجه 1: حبس بیش از 25 سال – جزای نقدی بیش از یک میلیارد ریال (1000000000) مصادره کل اموال – انحلال شخصی حقوقی

درجه 2: حبس بیش از 15 تا 25 سال – جزای نقدی بیش از پانصد و پنجاه میلیون ریال (550000000) تا یک میلیارد ریال (1000000000)

درجه 3: حبس بیش از 10 تا 15 سال – جزای نقدی بیش از سیصد و شصت میلیون ریال (360000000) تا پانصد و پنجاه میلیون ریال (550000000)

درجه 4 : حبس بیش از 5 تا 10 سال – جزای نقدی بیش از صد و هشتاد میلیون ریال (180000000) تا سیصد و شصت میلیون ریال (360000000) – انفصال دائم از خدمات دولتی

درجه 5: حبس بیش از 2 تا 5 سال – جزای نقدی بیش از هشتاد میلیون ریال (80000000) تا یکصد و هشتاد میلیون ریال (180000000) – محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از 5 تا 15 سال – ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی – ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی

درجه 6: حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال – جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال (20000000) تا هشتاد میلیون ریال (80000000) – شلاق از 31 تا 74 ضربه و تا 99 ضربه در جرائم منافی عفت – محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از 6 ماه تا 5 سال – انتشار حکم قطعی در رسانه ها – ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت 5 سال – ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت 5 سال – ممنوعیت از اصدار برخی اسناد تجارتی توسط اشخاص حقوقی تا حداکثر 5 سال.

درجه 7: حبس از 91 روز تا 6 ماه – جزای نقدی بیش از ده میلیون ریال (10000000) تا بیست میلیون ریال (20000000) – شلاق از یازده تا سی ضربه – محرومیت از حقوق اجتماعی تا 6 ماه

درجه 8: حبس تا 3 ماه – جزای نقدی تا ده میلیون ریال (10000000) – شلاق تا ده ضربه

 

نکته: مجازاتی که حداقل آن منطبق یا یک درجه و حداکثر آن منطبق با درجه ی بالاتر باشد از درجه ی بالاتر محسوب می شود.

نکته: در صورت تعدد مجازات ها، مجازات شدیدتر ملاک تشخیص درجه ی مجازات می باشد و در صورت عدم تشخیص مجازات شدیدتر، مجازات حبس ملاک است.

نکته: مجازاتی که با هیچ کدام از بندهای ماده 19 مطابقت نداشت، مجازات تعزیری درجه 7 محسوب می شود.

نکته: محرومیت از حقوق اجتماعی تنها در مورد اشخاص حقیقی قابل اعمال است.

 

مجازات های قابل اعمال بر اشخاص حقوقی (با توجه به شدت جرم، یک تا دو مورد از موارد زیر) (ماده 20 قانون مجازات اسلامی)

1-انحلال شخص حقوقی

2-مصادره کل اموال

3-ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی به طور دائم یا حداکثر به مدت 5 سال

4-ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه به طور دائم یا حداکثر به مدت 5 سال

5-ممنوعیت از اصرار برخی اسناد تجاری حداکثر برای مدت 5 سال

6-جزای نقدی (حداقل 2 برابر و حداکثر 4 برابر مبلغی که برای اشخاص حقیقی در قانون تعیین شده)

7-انتشار حکم محکومیت به وسیله رسانه ها

 

نکته: مجازات های مذکور برای اشخاص در مورد اشخاص حقوقی دولتی یا عمومی غیر دولتی در مواردی که اعمال حاکمیت می کنند قابل اعمال نمی باشد. (اعمال حاکمیتی دارای مجازات کیفری نمی باشند)

 

انحلال شخص حقوقی و مصادره اموال در دو صورت (ماده 22 قانون مجازات اسلامی)

1-شخص حقوقی به منظور ارتکاب جرم به وجود آمده باشد.

2-شخص حقوقی از ابتدا برای اهداف مشروع ایجاد شده و سپس با انحراف از هدف مشروع، منحصرا در جهت ارتکاب جرم فعالیت بکند.