مجازات ها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان

مجازات ها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان:

1-دادگاه در خصوص اطفال و نوجوانان 9 تا 15 ساله (شمسی) که مرتکب جرم تعزیری می شوند یکی از تصمیمات زیر را اتخاذ می کند: (ماده 88 قانون مجازات اسلامی)

 

الف) تسلیم به والدین یا اولیا یا سرپرست قانونی با اخذ تعهد به تادیب و تربیت و مواظبت در حسن اخلاق طفل یا نوجوان

 

لازم به ذکر است دادگاه بنابر مصلحت می تواند از اشخاص مذکور در این بند تعهد به انجام اموری از قبیل موارد ذیل و اعلام نتیجه ی آن به دادگاه در مهلت مقرر را اخذ نماید:

1-معرفی طفل یا نوجوان به مددکار اجتماعی یا روانشناس و دیگر متخصصان و همکاری با آنان

2-فرستادن طفل به یک موسسه آموزشی و فرهنگی به منظور تحصیل یا حرفه آموزی

3-اقدام لازم جهت درمان یا ترک اعتیاد طفل یا نوجوان تحت نظر پزشک

4-جلوگیری از معاشرت و ارتباط مضر طفل یا نوجوان با اشخاص به تشخیص دادگاه

5-جلوگیری از رفت و آمد طفل یا نوجوان به محل های معین

 

ب) تسلیم به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگری که دادگاه به مصلحت طفل یا نوجوان بداند با الزام به انجام دستورهای مذکور در بند الف، در صورت عدم صلاحیت والدین، اولیا یا سرپرست قانونی و یا عدم دسترسی به آن ها (اجرای این تصمیم منوط به پذیرش و قبول از سوی افراد واجد صلاحیت می باشد.)

 

پ) نصیحت به وسیله قاضی دادگاه

 

ت) اخطار و تذکر یا اخذ تعهد کتبی به عدم تکرار جرم (فقط در خصوص اطفال و نوجوانان 12 تا 15 سال)

 

ث) نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از سه ماه تا 1 سال در مورد جرایم تعزیری 1 تا 5 (فقط در خصوص اطفال و نوجوانان 12 تا 15 سال)

 

نکته: اتخاذ تصمیم به نگهداری اطفال و نوجوانان 12 تا 15 سال در مورد جرایم تعزیری 1 تا 5 برای دادگاه الزامی می باشد.

 

هرگاه نابالغ مرتکب یکی از جرایم موجب حد یا قصاص گردد: اگر

الف)12 تا 15 سال قمری باشد – اخطار و تذکر و یا اخذ تعهد کتبی به عدم تکرار جرم یا نگهداری به مدت 3 ماه تا 1 سال در کانون اصلاح و تربیت

ب) 9 تا 12 سال داشته باشد - یکی از اقدامات مقرر در بندهای الف تا پ ماده 88 قانون مجازات اسلامی (جرایم ارتکابی توسط اطفال زیر 9 سال فاقد هرگونه مجازات یا اقدام تامینی و تربیتی است)

 

نکته: در صورتی که دادگاه، طفل یا نوجوان را به والدین، اولیا و یا سرپرست قانونی سپرده باشد و یا در صورت  عدم صلاحیت و دسترسی به این اشخاص با مصلحت طفل یا نوجوان به اشخاص حقیقی واجد صلاحیت سپرده باشد می تواند با توجه به تحقیقات بعمل آمده و گزارش مددکاران اجتماعی با توجه به وضعیت طفل یا نوجوان و رفتار او هرچند بار که مصلحت طفل یا نوجوان اقتضا کند در تصمیم خود تجدیدنظر کنند.

 

2-دادگاه در خصوص نوجوانان 15 تا 18 سال شمسی که مرتکب جرم تعزیری می شوند، مجازات های ذیل را اجرا می کند: (ماده 89 قانون مجازات اسلامی)

 

الف) نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از 2 تا 5 سال در مورد جرایم با مجازات های تعزیری درجه 1 تا 3

ب) نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از 1 تا 3 سال در مورد جرایم با مجازات تعزیری درجه 4

پ) نگهداری در کانون اصلاح و تربیت از سه ماه تا یکسال یا پرداخت جزای نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا انجام 180 تا 720 ساعت خدمات عمومی رایگان، در مورد جرایم با مجازات تعزیری درجه 5

ت) پرداخت جزای نقدی از یک میلیون ریال تا ده میلیون ریال یا انجام 60 تا 180 ساعت خدمات عمومی رایگان در مورد جرایم با مجازات تعزیری درجه 6

ث) پرداخت جزای نقدی تا یک میلیون در مورد جرائم با مجازات های تعزیری درجه 7 و 8.

 

نکته: دادگاه می تواند با توجه به وضع متهم و جرم ارتکابی به جای صدور حکم به مجازات نگهداری در کانون اصلاح و تربیت (سه ماه تا 5 سال) و جزای نقدی (ده میلیون تا چهل میلیون ریال) موضوع بند های الف تا پ ماده 89 قانون مجازات اسلامی، به اقامت در منزل در ساعاتی که دادگاه تعیین می کند و یا نگهداری در کانون اصلاح و تربیت در دو روز آخر هفته حسب مورد برای سه ماه تا 5 سال حکم دهد.

نکته: ساعات ارایه خدمات عمومی رایگان توسط نوجوانان بیش از چهار ساعت در روز نمی باشد.

نکته: دادگاه می تواند با توجه به گزارش های رسیده از وضع طفل یا نوجوان و رفتار او در کانون اصلاح و تربیت یک بار در رای خود تجدید نظر کرده و مدت نگهداری را تا یک سوم تقلیل دهد یا نگهداری را به تسلیم طفل یا نوجوان به ولی یا سرپرست قانونی او تبدیل نماید.

این تصمیم دادگاه قطعی و غیرقابل تجدیدنظر است و در صورتی اتخاذ میگردد که طفل یا نوجوان حداقل یک پنجم  مدت نگهداری در کانون اصلاح و تربیت را گذرانده باشد.

لازم به تذکر است که استفاده از تخفیف مذکور در این ماده مانع استفاده از آزادی مشروط و سایر تخفیفات قانونی با تحقق شرایط آن ها نمی باشد. (ماده 90 قانون مجازات اسلامی)

 

نکته: هرگاه افراد بالغ کمتر از 18 سال (دختران 9 تا 18 سال – پسران 15 تا 18 سال) مرتکب جرایم موجب حد یا قصاص گردند :  (ماده 91 قانون مجازات اسلامی)

1-ماهیت جرم انجام شده را درک نکنند (شبهه موضوعه داشته باشند)

2-حرمت آن را درک نکند (شبهه حکمیه)

3-در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد

حسب مورد با توجه به سن آن ها به مجازات های پیش بینی شده در ماده 88 و89 قانون مجازات اسلامی، محکوم می شوند.

نکته: در جرایمی که مستلزم پرداخت دیه یا هر ضمان مالی دیگر است، دادگاه اطفال و نوجوانان، مطابق مقررات مربوط به دیه و پرداخت خسارت حکم می کند.

لازم به ذکر است در صورتی که دعوای حقوقی منشا مجرمانه نداشته باشد در صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان نمی باشد. (ماده 92 قانون مجازات اسلامی)

نکته: دادگاه اطفال و نوجوانان می تواند در صورت احراز جهات تخفیف، مجازات ها را تا نصف حداقل تقلیل دهد (در کلیه ی جرایم ارتکابی) و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان را به اقدام دیگری تبدیل نماید. (ماده 93 قانون مجازات اسلامی)

نکته: دادگاه می تواند در مورد تمام جرایم تعزیری (تمام درجات مجازات های تعزیری) ارتکابی توسط نوجوانان صدور حکم را به تعویق اندازد یا اجرای مجازات را معلق نماید. (ماده 94 قانون مجازات اسلامی)

نکته: محکومیت های کیفری اطفال و نوجوانان فاقد آثار کیفری است. (ماده 95 قانون مجازات اسلامی)